Hızlı şarj telefon bataryasına zarar verir mi?

Ülkemizde telefonlar birim maliyet olarak yurtdışındaki birçok ülkedeki otomobil fiyatlarıyla yarışıyor. Üst düzey bir telefon 6 asgari ücret seviyesine çıktı. Avrupa ülkelerinde 2. el otomobil fiyatlarının asgari ücretin kaç katı olduğunu araştırın. Fiyatlar bu seviyede olduğu için kullanıcılar binlerce lira ödeme yaptıkları telefonlarını en iyi seviyede korumak istiyor.

Yeni nesil telefonlarda şarj süresini kısaltmak için hızlı şarj sistemi kullanılıyor. 15W ve üzeri hızlı şarj olarak kabul ediliyor. Günümüzde 25-40-60W hızlı şarj edilen telefonlar mevcut. Birçoğu içinde hızlı şarj adaptörü gelmiyor ekstra alıyorsunuz.

Hızlı şarj telefonun pilini  nasıl etkiler?

Telefon pilleri lityum maddesiyle geliştirilir. Kimyasal reaksiyonlarla içerisinde enerji depolar. Bir kimyasal reaksiyonu etkileyen en önemli husus sıcaklıktır. Yüksek sıcaklık veya düşük sıcaklıkta pilin yapısında bozulmalar meydana gelir. Uzun süreli sıcaklık değişimlerinde bataryanızın kapasitesi düşmeye başlar.

Telefon bataryası şarj işlemi sırasında ısınır. Hızlı şarjda bu ısınma daha da artar. Şarj işlemi sırasında telefonu kullanımıyla birlikte batarya sıcaklığı en yüksek seviyeye ulaşır. Batarya sıcaklığı ortam sıcaklığıyla doğrudan ilişkilidir. Ortam sıcaklığı 20 derece olursa hızlı şarjla bataryanız muhtemelen 30 derece gibi bir değere ulaşır. 30 derecelik ortamda 40 derece üzeri sıcaklık değerleri görülür. Telefonu şarj sırasında kullanırsanız 50 derece üzeri sıcaklık oluşur ve artık kritik seviyelere ulaşırsınız. Uzun süre oyun oynanan telefon bataryalarıda aşırı ısınır. Bu yaklaşımla yazın telefonu hızlı şarj etmek batarya sağlığı açısından tavsiye edilmez. Kışın hızlı şarjla ilgili bir risk görmüyorum. Kaçınmamız gereken en önemli senaryo şarj esnasında telefonun uzun süreli kullanılmamasıdır. Yaz aylarında yüksek sıcaklık değerindeki ortamlarda ihtiyaç yoksa hızlı şarj kapatılmalıdır.

Batarya içeriğinde bulunan maddeler

Hızlı şarj batarya aşınması dengesi

Hızlı şarj çoğu koşulda bataryanın aşınmasını önemli ölçüde etkilemez. Bataryanın tamamen boşaltılması, sürekli %100 doldurulması aşınma açısından çok daha etkilidir. Hızlı şarj bir konfordur. Üreticiler bu konforu sağlarken gerekli önlemleri alır. Telefon bataryaları hızlı olarak %50 seviyesine kadar dolar. %50 sonrası normal şarj hızına otomatik dönülür. Birçok telefon 30 dakikada %50 şarj kapasitesine ulaşır. Bu seviye sonrası şarj hızı düşer ve toplam şarj süresi 1 saat 30 dakika civarındadır. Bir bataryayı %100 seviyesine kadar sürekli hızlı şarj edemezsiniz.

Hızlı şarj zararlı olsaydı Samsung, Apple gibi üreticiler bu özelliği kapatırdı. Garanti süreci için ücretsiz pil değişim masrafından kurtulurdu. Samsung S10 telefonumu 3 yıl kullandım sürekli hızlı şarj açıktı. Garanti sonuna doğru servise götürdüm cihaz ölçümünde %86 çıkınca değiştirmediler. 3 yıl sonunda şarj yine kabul edilebilir seviyedeydi. Samsung rutin uygulaması sayesinde ev dışında hızlı şarj, evde normal şarj kullandım. Evde hızlı şarj kullanımı çok mantıklı gelmedi benim kullanımımda. Akşam şarja takıp sabah çekiyorum. Bu noktada android 12 ile gelen %85 şarj limiti çok önemli bir özellik. Lityum pillerin %100 şarj edilmesi tavsiye edilmez.

60W gibi hızlı şarj sistemleri pili daha fazla yıpratıyor olabilir ama yinede yıpranma kabul edilebilir seviyede. Yüksek hızlı şarjda üreticiler pil hücrelerini farklı yolla şarj ediyor. Örneğin pil paketi 10’a bölünüyor ve her paket 6W hızla şarj ediliyor.

Özetle hızlı şarj telefonun normal kullanım ömrü içinde önemli bir yıpranmaya neden olmuyor. Dünyada insanlar bir telefonu ortalama 2 yıl kullanıyor. 2 yılda hızlı şarjla telefon bataryasında ciddi bir kapasite düşüşü görülmez. Bir bataryanın şarj döngü kapasitesi 1000 civarında oluyor. Bu da günlük tek şarjla 3 yıl demek.

Batarya sağlığı için kritik öneme sahip durumlar;

1. Şarj cihazının ve kablosunun orijinal veya kaliteli olması.
2. Şarj esnasında telefonun kullanılmaması
3. Uzun süreli oyun oynama
4. Araç içi gibi güneş altında telefonun bulundurulmaması
5. -10 dereceden daha düşük sıcaklıka dışarıda telefonun taşınması